Masturbasyonla elde edilen sperm örneğinde miktar, renk, sıvılaşma süresi gibi değerler yanında erkeğin dölleme yeteneği üç ana faktörden oluşur: sayı, hareket, yapı.
• Sayı: 1 ml.’de 20 milyondan fazla sperm hücresi olmalıdır. Sperm sayısı 12,5-25 milyon arasında olan erkeklerin %50’si, 12,5 milyon altındakilerin %25’i çocuk sahibi olabilmektedir. Bununla birlikte, çok düşük sayıda spermi olan erkeklerin de çocuk sahibi olduklarını biliyoruz ancak bu geç veya zor gerçekleşmektedir. Ejakülasyondaki milyonlarca sperm’den sadece 200 kadarı yumurtaya ulaşabilmektedir ve sadece 1 tanesi yumurtayı döllemektedir.
• Hareket: Hedefe varmak için, sperm hareket etmelidir. Vajinaya dökülen spermler rahim içine geçip tüplerden yol alırken kuvvetli kuyruk hareketi yapmalıdırlar. Yumurtanın döllenmesi için spermlerin an az yarısı hareketli olmalıdır. Bunların içinde de iyi, orta, az hareketli olanlar vardır.
• Yapı: Normal spermin oval bir başı ve uzun bir kuyruğu olmalıdır ki, ileri doğru hareket edebilsin. Yumurtaya doğru ilerleyen spermin başında dölleme işlemi için bazı değişiklikler de gerçekleşmektedir. Bunlar için spermin şekli çok önemlidir. Büyük veya küçük başlı, şekilsiz başlı veya kıvrık, çift kuyruklu gibi çok değişik anormal yapılarda spermler olabilir ve bunların yumurtayı dölleme yetenekleri çok zayıftır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nun kesin kriterlerine göre 100 spermin en az 5’i ile 8’i mükemmel yapıda olmalıdır.