Birçok kadın basit bir prosedür olmasına rağmen jinekolojik muayeneden korkar veya çekinirler. Bu muayeneden ne beklediğini ve ne şekilde yapıldığını iyi bilmek hastaları rahatlatmaktadır. Muayenelerin başlaması için önerilen zaman ilk ilişkiye başlanması, ilişki olmamışsa da 20 yaşının doldurulmasıdır. Doktor başka bir sıklık önermemişse yılda bir yapılır. Kızlık zarı bozulmayanlarda karından muayene ve ultrason ile, gerekirse de rektal muayene yapılır. Rutin muayene için zaman genellikle adet bitiminden sonraki haftadır.
Muayene sadece birkaç dakika sürer ve gerekirse muayene sırasında spekulum denilen bir araçla vajina içine bakılarak rahim ağzından pap smear alınır. Bu test sırasında ucunda küçük bir fırça bulunan ince bir çubuk rahim ağzına sürülerek buradan akıntı alınır. Smear testi sırasında genellikle hiçbirşey hissedilmez. Bu kısa muayene sırasında ne kadar relax olunursa muayene o kadar kısa ve rahat olur. Bundan sonra doktor iki parmağıyla veya vajen içine uygulanan bir ultrason çubuğu yardımıyla muayenesini tamamlar, bunlar da en çok birkaç dakika sürer. Meme muayenesi de yapılırsa kadın doğum muayenesi tam yapılmış olur.
Muayeneden korkmayıp düzenli kontrollerini yaptıran kadınlarda gelişebilecek her türlü patoloji çok erkenden saptanarak en kolay şekilde takip ve tedavi yapılır. Erken teşhisle jinekolojik kanserlerin tamama yakını tedavi edilebilmektedir.