Çocuğu değişik tadlara ve kıvamlara alıştıran, ileri yaşlar için kolay yeme alışkanlığı kazandıran, besleyici değeri yüksek besinlerdir. Buı dönemde verilecek ek besinler meyve püresi, sebze püresi, muhallebi, yoğurt gibi yiyecekleri içerir.
- Ek besinler kaşıkla veya bardakla az miktarlarda başlanarak verilir, daha sonra öğün haline getirilir.
- Yeni deneyeceğiniz yiyecekleri çocuk aç iken alışık olduğu yiyeceklerden önce veriniz.
- Ek besinlerin hepsine aynı haftada başlamayınız. Yeni besinleri en az 3 gün ya da bir hafta aralıklarla çocuğunuzun beslenme programına ekleyiniz.
- Yeni verilecek yiyeceklerin allerji yapıp yapmadığına dikkat ediniz. Şüphelenilen gıda çocuğa verilmediği zaman belirtilerin geçip geçmediğini kontrol ediniz.
- Bebeğinize hiçbir zaman şekere veya reçele batırılmış yalancı meme vermeyiniz. Çocuğunuzun hoşlanmadığı önemli yiyecekleri 2-3 haftalık aralarla tekrar vermeyi deneyiniz.
- Tüm yiyeceklerin temiz, taze ve iyi pişmiş olmasına dikkat ediniz. Bebeğinize 18.ayın sonuna kadar kaynatılmış su veriniz.
Meyve suyu ve meyve püresi: Elma,şeftali, üzüm,mandalina gibi meyveların suları, tercihen püreleri 1-2 tatlı kaşığından başlanarak verilir ve yavaş yavaş arttırılır.
- Hazırlanışı: meyvelar iyice yıkanır, kabukları soyulur, cam rende de rendelenir. Günde bir veya iki kez öğün aralarında olmak üzere yarım muz veya orta büyüklükte bir meyve verilebilir. meyve suyu ve pürelerine şeker eklenmemelidir. meyve püreleri yoğurt ile karıştırılarak bir öğün olarak verilir.
Muhallebi: Genellikle akşam öğünü olarak 18.00-20.00 arasında verilir. Muhallebi pastörize süt veya SMA, Nutrilon, Aptamil, Guigoz Hero gibi hazır mamalarla hazırlanabilir.
- Hazırlanışı:1 su bardağı pastörize inek sütü, yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu, 2 tatlı kaşığı şeker ile yapılır. Piirnç unu soğuk sütün bir kısmı ile iyice ezilir. Kalan süt eklenir ve karıştırılarak pişirilir. İnmeye yakın şeker eklenir.
Hazır mama (formül süt) ile hazırlanışı: 1 su bardağı su ve yaklaşık 3 tatlı kaşığı pirinç unu karıştırılarak su muhallebisi yapılır. Ateşten indirilir, hafif soğuduktan sonra 6 ölçek hazır mama toz halinde katılır. Gerekirse tel süzgeçten geçirilir.
Yoğurt: Genellikle ikindi öğünü ek gıdası olan yoğurt muhallebi yerine de verilebilir.
- Hazırlanışı: Süt kaynatılır, elin dayanabileceği sıcaklığa (40 derece) kadar soğutulur. Bir litre süte, 1-2 çorba kaşığı süt içinde sulandırılmış bir çorba kaşığı yoğurt maya olarak eklenir ve yavaşça karıştırılır. Hareket ettirmeksizin sıcak bir yerde 4 saat bekletilir.
Sebze çorbası ve püresi: Genellikle öğle öğününde, 1-2 tatlı kaşığından başlanarak yavaş yavaş arttırılarak verilir.
1’inci hafta sebze çorbası: 4 su bardağı su, 2 orta boy havuç, 1 orta boy patates, 1 tatlı kaşığı pirinç konarak 45-50 dakika ağzı kapalı kapta pişirilir. Düdüklü tencerede pişirecekseniz 1 su bardağı su ve 15 dakika pişirmek yeterlidir. Tel süzgeç ve blender’den geçirilir. Bu sulu çorba önce yarım çay bardağı ile başlanır, çocuğun isteğine göre yavaş yavaş arttırılarak verilir. Doyacak miktarda yiyebilene dek öğünler anne sütü ile tamamlanır.
2’inci hafta ( basit sebze püresi). Yukarıdaki gibi daha az su ile 1 tatlı kaşığı zeytinyağı konarak pişirilir. Havuçlar, patatesler, tamamıyle ezilerek püre haline getirilir.
3’üncü hafta (karışık sebze püresi): Mevsim sebzeleri eklenerek içerik zenginleştirilir. Küçük kaplarda 1-2 gün buzdolabında saklanabilir. Ancak yeşil yapraklı sebzeler, (ıspanak, maydanoz, pazı vb.) günlük eklenip hemen tüketilmelidir. Yeşil yapraklı sebze içeren çorbalar bir kereden fazla ısıtılmamalıdır. Bu dönemde hazırlanan sebze püresine tepeleme 1 çorba kaşığı kıyma (3 kez çekilmiş) eklenebilir.
Kahvaltı: Çocuk yukarıdaki besinlere alıştıktan sonra kahvaltıya başlanır.
- Hazırlanışı: Hazır mama (formül süt) veya pastörize inek sütü, peynir, reçel (ev yapımı) ya da pekmez ve ekmek ile hazırlanır. Tuzu çıkarılmış peynir ve reçel süt içinde ezilir ve karışıma ekmek içi katılır. Önce 1-2 tatlı kaşığı olarak başlanır ve giderek arttırılır. Bir yaşından önce bal verilmemelidir. Kahvaltıya arzu edilirse 1 çay kaşığı tereyağ eklenebilir. Kahvaltı yarım ince dilim ekmek yerine 2-3 bisküvi ile de hazırlanabilir.
Yumurta: Katı pişmiş yumurta sarısı çocuk kahvaltıya alıştıktan sonra 1 çay kaşığı olarak beslenme programına eklenir, yavaş yavaş miktarı arttırılır. Bir haftanın sonunda bebek tam bir yumurta sarısını yiyebilir. Yumurta sarısı, alıştırma süresinde katı daha sonra kayısı kıvamında verilebilir. Allerjisi olmayan çocuklara yumurta beyazı da verilebilir.
Et: Bir tepeleme çorba kaşığı pişmiş kıyma veya orta boy ince bir biftek veya derisiz tavuk eti parçası sebze püresi hazırlanırken içine eklenir.
Tahıllı çorbalar: Çocuğa değişik tadları öğrenmek açısından 8.aydan mercimek, yoğurtlu yayla, acısız tarhana çorbaları verilebilir. Hazır çorbalar çocuklara verilmemelidir.
Köfte: Baharatsız olarak hazırlanmış ızgara köfte veya terbiyeli sebzeli köfteler 8.ayda verilebilir.
Pilav, makarna ve dolmalar: 8.aydan sonra yoğurt ile karıştırılarak verilebilir.
Su: 8 aydan sonra bebeklerin hareketleri artar. Öğün aralarında karıştırılarak verilebilir.
Balık (kılçıksız) : 8 aydan sonra öğle öğünlerinde püre şeklinde et yerine değiştirilerek verilebilir.
Karaciğer: 8.ayda öğle öğünlerinde et ile değiştirilerek haftada bir kez olmak üzere verilebilir.
- Hazırlanışı: Kuzu, koyun veya dana ciğeri kullanılır. Karaciğer az tuzlu suda haşlanır, zarı çıkarılır püre şeklinde sebze püresinin içine eklenir.
Çay: Besleyici değeri olmayan bu içeceğin çocuk beslenmesinde yeri yoktur. Aksine diğer gıdaların ve özellikle demirin barsaktan emilmesini engelleyerek çocuğunuza zarar verebilir.
6 aylık bebek için örnek menü
Sabah uyandığında – Anne sütü
Sabah – Meyve püresi ve anne sütü
Öğle – Anne sütü
İkindi – Sebze püresi ve anne sütü
Akşam – Anne sütü ve/veya muhallebi*
Gece – Anne sütü**
*Muhallebi akşam yerine sabah öğününde verilebilir
**Bebek isterse
9 aylık bebek için örnek menü
06.00-06.30 Anne sütü
08.00-09.00 Kahvaltı: 1 çay bardağı meyve suyu (evde yapılmış taze)
Bir yumurta sarısı, 1 tatlı kaşığı peynir
1 çay kaşığı yağ, 1 tatlı kaşığı reçel veya pekmez
3-4 bisküvi
12.00-13.00 Öğle: 2 yemek kaşığı kıymalı veya tavuk etli sebze püresi ve
anne sütü
16.00-16.30 İkindi: 3 / 4 kase yoğurt ve yarım meyve püresi
10.30-20.30 Akşam: 1 kase muhallebi ve anne sütü
Bu dönemde bebeklere uygun dozda D vitamini verilmesine devam edilmelidir.