PKO, üreme çağındaki her 10 kadından 1’ini ilgilendiren bir sorundur. Yumurtalıkların sıvı dolu küçük yumurta kesecikleri ile dolup genişlemesi ve büyümesi sonucu erkeklik hormonlarının yükselmesi ile karakterizedir. Hormon seviyesi bozuldukça yumurtlamalar bozulur, bu da yine hormon düzeylerini bozarak kısır bir döngüye sebep olur. Sonucunda adetler seyrekleşip sonunda adet görememe, kilo alma, yumurtlamamaya bağlı kısırlık sorununun gelişmesi, tüylenme, sivilcelenme, saç dökülmesi, insülin direncinin artması ve/veya tip 2 diabet, yüksel kolesterol, yüksek tansiyon, boyun, göğüs veya bacaklarla kollarda kahverengi lekelerin oluşması, sendrom ağırlaştıkça birlikte depresyon ve anksiyete’nin yerleşmesi PKO’da görülebilen durumlardır.
PKO’nun sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte genetik faktörler ve kanda yüksek insülin seviyelerinin rol oynadığı düşünülmektedir. İnsülin yumurtalıklarda erkeklik hormonlarının seviyesini arttırmaktadır.
PKO hafif, orta, ağır olarak değerlendirilebilir. Basit bir yumurtlama aksamasından hiç adet görememeye kadar uzanan belirtiler verebilir. PKO’lu hastalarda yumurtalama tedavisi ile gebelik amaçlanır. Gebe kalan PKO hastalarında ise düşük yapma olasılığı normalden daha fazladır. (Normali %20, PKO’da %40). Aynı zamanda gebelikte diabet, yüksek tansiyon görülmesi daha sıktır.
Hamile kalmak istemeyen PKO hastaları doğum kontrol hapları ve/veya erkeklik hormonu seviyesini düşüren anti-androjen ilaçlardan faydalanırlar. Aynı zamanda insülin-şeker seviyesini düzenleyen antidiabetik ilaçlar ( metformin) de kullanabilirler. Kilonun ideal olması çok önemlidir. Obez bir PKO hastası kilosunun sadece %5’inde bile bir azalma sağlarsa düzenli yumurtlamalar başlayabilir. Sık sık ve azar azar yenmesi önemlidir. Metformin vücut kitle indeksinin düzeltilmesine ve kolesterol seviyelerinin normalleşmesine yardımcı olur. Tedaviye dirençli hastalarda Laparoskopik yöntemle yumurtalıklarda delikler yapılarak buradan salgılanan erkeklik hormonu seviyelerinin düşürülmesi amaçlanır. Bu cerrahi yöntemin etkisi 6 ay kadar devam eder. Bütün tedaviler kesildiğinde, PKO durumu kısmen veya tamamen geri gelebilir.
- PKO’lu hastaların yarısında 40 yaş öncesi diabet gelişimi eğilimi vardır.
- Aynı yaştaki PKO’suz kadınlara göre kalp krizi geçirme riskleri 4-7 kez artar.
- PKO’lu hastalarda yüksek LDL kolesterol ve yüksek tansiyon daha çok görülür.
- Düzensiz hormonal denge sonucu rahim içi kanseri gelişme olasılığı daha fazladır. Bunun sebebi kontrolsüz östrojen hormonunun rahim içinde yaptığı kalınlaşmadır.